#इतिहासाचे_मूक_साक्षीदार 🚩
प्रत्येक किल्ल्यावर आपण बुरुज पाहिलेच असतील, तर नेमका ह्या बुरुजांचा उपयोग काय? कशासाठी बांधला असेल?
संरक्षणाच्या दृष्टीने बुरुज हे महत्वाचे कार्य करतात. किल्ल्यावर होणारा तोफेचा मारा चुकवण्यासाठी किवा मारा-गिरीकरण्याची मुख्य जागा म्हणजे बुरुज होय. आत्तापर्यंत प्रत्येक लढाई मध्ये ह्या बुरुजांनी महत्वाची भूमिका बजावली आहे. प्रत्येक गनिमाला मुख्य प्रवेशद्वार किवा बालेकिल्ला गाठण्याआधी ह्या बुरुजांच्या आहारी जावे लागत असे, छत्रपती शिवाजी महाराजांनी आपल्या आज्ञापत्रात असा उल्लेख केला आहे कि “दरवाजे बांधावे ते खालील मारा (तोफेचा) चुकवून, पुढे बुरुज देऊन, येता जाता मार्ग बुरुजाचे आहारी पडोन दरवाजे बांधावे."
बुरुज हे सफेद पेशी प्रमाणे काम करतात, ज्याप्रमाणे एखादे विषाणू आपल्या शरीरात प्रवेश करतात आणि शरीराला इजा पोचण्याच्या आधीच सफेद पेशी त्यांच्यावर आक्रमक होऊन त्या विषाणूंना मारून टाकतात त्याचप्रमाणे हे बुरुज देखील गनीम आत घुसल्यावर त्यांना बालेकिल्ल्याला हानी पोहोचवण्याच्या आधीच त्यांना तिथे अडवून मारले जाते.
पाचाड कोट येथुन वर चढत आल्यावर आपल्याला प्रथमदर्शी एक बुरूज आढळतो. त्या बुरूजाला "खुबलढा बुरुज" म्हणतात. हा बुरुज रायगड किल्ल्याचा रखवालाच जनु. गणिमास रोखुन धरणे आणि तेथेच त्यांस मारणे हे त्याचे मुख्य काम, म्हणुनच रायगड या बुरुजास बोले खुब लढा..
परंतु आज ह्या बुरुजांची अवस्था देखील ढासळत चालली आहे, ज्यावेळी हे सर्व बुरुज ढासळतील त्यावेळी कालांतराने किल्ले देखील मोडकळीस येतील. म्हणुनच संवर्धन करणे आणि त्यांची निगा राखणे हे आपले कर्तव्यच.
लेखन - मयुर खोपेकर ✍️
No comments:
Post a Comment