कसबा, संगमेश्वर,रत्नागिरी
कोकणला ऐतिहासिक आणि निसर्गाचा खुप मोठा वारसा लाभलेला आहे.कित्येक वेळा जाणे झाले तरी काहींनी काही राहून जाते मग ओढ लागते पुढच्या भेटीची. रत्नागिरीच्या संगमेश्वर तालुक्यात हे 12 व्या शतकातील श्री सप्तेश्वर मंदिर.
कसबा मधील कर्णेश्वर मंदिर बघून झाल्यावर जवळच हे सप्तेश्वर मंदिर आहे. मुंबई -गोवा महामार्गावर शास्रीपुलाच्या पुढे एक पेट्रोल पंप आहे त्याच्या थोडे पुढे गेल्यावर डाव्या हाताला वरच्या बाजूला ITI चे शासकीय कॉलेज कडे जाणारा कच्चा रस्ता आहे श्री धन्वंतरी हॉस्पिटलच्या समोरच्या रस्त्याने गेल्यास 15-20 मिनिटांत मंदिरा जवळ पोहोचतो. रस्ता लहान आहे तसेच मध्ये मध्ये कच्च्या रस्ता असल्याने लहान गाड्यांचं इथपर्यंत घेऊन येऊ शकतात.मंदिरा भोवती घनदाट जंगल आहे. देवराई मध्ये मंदिर असल्यामुळे शांतता असते. मंदिर चारही बाजूंनी तटबंदीने बंदिस्त आहे प्रवेश करण्यासाठी दोन मार्ग आहे. हे शिवमंदिर पश्चिमाभिमुख आहे. वाकाटक राजांनी, शिलाहार राजवटीत इ. स. 12 व्या शतकात बांधले. या मंदिराला सिमेंटचे स्पास्टर केल्यामुळे मंदिराचे जुणे पण नाहिशे झाले आहे.मंदिरात कुठेही नक्षीकाम केलेले दिसत नाही.सभामंडपात नंदी विराजमान आहे गाभाऱ्याच्या प्रवेशव्दारावर गणरायाची मूर्ती आहे गाभाऱ्यात शिवलिंग आहे.मंदिराच्या डाव्या बाजूला श्री वैजनाथाचे छोटं मंदिर आहे.मंदिराच्या बाहेर दिपमाळ आहे. एक दगडी चाकं आहे. सप्तेश्वर महादेवाचे मनोभावे दर्शन घेऊन तेथील प्रसिद्ध अशा बारव कडे जाणारी वाट आहे.इथे अतिशय सुंदर प्रकारे जल व्यवस्थापन केलेले बघायला मिळते.
सात प्रवाहांचा स्वामी म्हणजे सप्तेश्वर. नैसर्गिक सात पाण्याचे प्रवाह एकत्र होऊन अलकनंदा नदीचा उगम याठिकाणी झाला आहे.सात प्रवाहाला सात मंदिरे दगड व चुना वापरुन बनवली आहे.प्रत्येक कमाणी वर कमळपुष्प कोरलेली आहेत तसेच वरच्या बाजूला शरभशिल्प आहेत. आत मध्ये शिवलिंग आहे. पुढे गायमुखातून बनवलेल्या बारव मध्ये पाणी पडले. हा कुंड पुर्ण भरल्यावर पुढच्या कुंडात पाणी जाते.या कुंडातून नदीच्या पाण्याचा प्रवाह ओढ्यामार्गे खाली जाऊन कजबा येथे शास्त्री नदीला श्री संगमेश्वर मंदिराजवळ मिळतो.
स्वच्छ व शांत वातावरणात, निसर्ग सौंदर्याने नटलेल्या मंदिरात आवश्य भेट द्या.
शैलेश ज्ञानदेव तुपे
No comments:
Post a Comment