शारदापीठ जम्मू आणि काश्मीर (POK).

 

शारदापीठ जम्मू आणि काश्मीर (POK).

Shardapeeth Jammu and Kashmir (POK)

शारदा मंदिर हे भारतातील सगळ्यात प्राचीन मंदिरा पैकी एक आहे. हे मंदिर सुमारे 5 हजार वर्ष जुने मंदिर आहे आणि त्याबद्दल अनेक मान्यता आहेत. असे म्हटले जाते की सम्राट अशोकाच्या कारकिर्दीत शारदा पीठाची स्थापना 237 ईसा पूर्व मध्ये झाली. हिंदू शिक्षण देवीला समर्पित हे मंदिर अभ्यासाचे प्राचीन केंद्र होते. काही समजुतींनुसार, हे मंदिर पहिल्या शतकाच्या सुरुवातीला कुशाणांच्या राजवटीत बांधण्यात आले होते.

शारदा पीठ मंदिर हे एक प्राचीन मंदिर आणि पीओके मध्ये स्थित एक महत्त्वाचे सांस्कृतिक स्थळ आहे. हे 18 शक्तीपीठांपैकी एक मानले जाते. याला बरीच ओळख आहे. शारदा पीठ मुजफ्फराबादपासून सुमारे 140 किमी आणि कुपवाडापासून सुमारे 30 किमी अंतरावर पाकव्याप्त काश्मीर (PoK) मध्ये नियंत्रण रेषेजवळ (LoC) नीलम नदीच्या काठावर आहे. काही प्राचीन वृत्तांनुसार, मंदिराची उंची 142 फूट आणि रुंदी 94.6 फूट आहे. मंदिराच्या बाह्य भिंती 6 फूट रुंद आणि 11 फूट लांब आहेत. तटबंदी उंची 8 फूट आहेत. पण आता बहुतांश रचना खराब झाली आहे. हे मंदिर शक्तीपीठ म्हणूनही मानले जाते, जेथे देवी सतीचे शरीराचे अवयव भगवान शिव आणत असताना पडले होते. म्हणूनच, हे 18 महाशक्तीपीठांपैकी एक आहे. संपूर्ण दक्षिण आशियातील शक्तीपीठ. शारदा पीठ म्हणजे "शारदाची जमीन किंवा आसन किंवा आसन" जे हिंदू देवी सरस्वतीचे काश्मिरी नाव आहे. शारदा पीठ हे शिक्षणाचे प्राचीन केंद्र असल्याचेही म्हटले जाते जेथे पाणिनी आणि इतर व्याकरणकारांनी लिहिलेले ग्रंथ साठवले होते. म्हणून, हे ठिकाण वैदिक कामे, शास्त्रे आणि भाष्ये यांच्या उच्च अभ्यासाचे प्रमुख केंद्र मानले जाते. शारदा पीठ, देशातील सर्वात जुनी विद्यापीठांपैकी एक, जी शारदा विद्यापीठ म्हणून ओळखली जाते, त्याच्या लिपीसाठी खूप प्रसिद्ध आहे आणि असे म्हटले जाते की पूर्वी या विद्यापीठात सुमारे 5,000 विद्वान होते आणि त्या काळातील सर्वात मोठे ग्रंथालय होते इथे होते . शारदा पीठाचा पाया हा तोच काळ मनाला जातो जेव्हा काश्मिरी पंडितांनी त्यांच्या नैसर्गिक सौंदर्याची भूमी शारदा पीठ किंवा सर्वज्ञानपीठ मध्ये बदलली. देवी शारदाला काश्मिरा-पूर्वसानी असेही म्हणतात. 1947 च्या फाळणीनंतर मंदिर पूर्णपणे ओसाड झाले आहे. मंदिराला भेट देण्यास बंदी घटली गेली, त्या नंतर कट्टर मुस्लिम आतंकवादी संघटनांनी मंदिर आणि परिसर उद्ध्वस्त करून प्राचीन दरोहर जमीनदोस्त केली. म्हणजेच 1947 पर्यंत लोक येथे दर्शनासाठी जात असत, पण त्यानंतर काय झाले, याचा तुम्हीच अंदाज घ्या.

मागच्या आठवड्यात प्राचीन वास्तुकला समूहाच्या वतीने नारनाग मंदिर, काश्मीर या बद्दल माहिती देण्याचा प्रयत्न केला होता. या लेखातहि काश्मीर राज्यातील प्राचीन हिंदू मंदिराची ओळख करून देण्याचा एक छोटासा प्रयत्न केला आहे. तसेच येणार्‍या काळात आपण संपूर्ण जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील सर्व प्राचीन मंदिरांचि माहिती ग्रुप मध्ये उपलब्ध करून देण्याचा प्रयत्न करू. वरील सर्व माहिती वेग वेगळ्या ठिकाणावरून संग्रहित करण्यात आली आहे.

गोरक्ष घावटे...