दुर्गयात्रा महाराष्ट्राची भाग ४

दुर्गयात्रा महाराष्ट्राची
भाग ४
महाराष्ट्राचे वैभव – ऐतिहासिक वास्तू शनिवारवाडा (पुणे) --------१
भुईकोट किल्ला (स्थलदुर्ग)

१८ व्या शतकात बांधलेला शनिवारवाडा ही पेशव्यांनी बांधलेली सर्वात भव्य, विशाल आणि डौलदार वास्तू आहे. या इमारतीचा पायाभरणीचा समारंभ शनिवार दि. १० जानेवारी १७३० मध्ये हिंदू रितीरिवाजानुसार तर उद्‌घाटन समारंभ शनिवार दि. २२ जानेवारी १७३२ या शुभदिनी झाला. जुन्या नोंदीनुसार या वाड्याच्या बांधकामासाठी १६,१२०/- रु. खर्च झाला. इ.स. १७५८ मध्ये किमान १,००० लोक या वाड्यात रहात असत असा उल्लेख सापडतो. जेव्हा मराठेशाही ही हिंदुस्थानातील सर्वात मोठी सत्ता होती त्यावेळी शनिवारवाडा हेच पेशव्यांची कारभारी दफ्तर होते. यावेळी अनेक सरदार, लष्करप्रमुख, राजे आणि देशी–विदेशी राजदूतांनी येथे भेटी दिल्या आहेत. असे म्हणतात की या सातमजली भव्य इमारतीच्या छतावरून आळंदीच्या श्रीसंत ज्ञानेश्वर मंदिराचा कळस दिसत असे.